Reactie Prisma op beleidsbrief minister Klever
Geplaatst op 20-02-2025 in Actueel.
Reactie Prisma op beleidsbrief minister Klever
Vandaag verscheen de BHO-beleidsbrief van minister Klever. Hierin wordt zichtbaar dat er forse bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking worden doorgevoerd onder het credo ‘we stellen het belang van Nederland weer voorop’.
Verschraling beleid: belangrijke waarden verdwijnen naar de achtergrond
Vanuit de beleidsbrief wordt duidelijk dat economisch gewin voorop staat. De minister schrijft ‘alle programma’s die de overheid financiert direct moeten bijdragen aan ons eigen belang’. Het is echter de vraag of de bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking Nederland en de Nederlandse burger daadwerkelijk gewin zullen opleveren. Uitholling en verschraling van beleid brengt namelijk risico’s met zich mee zowel in moreel opzicht als ook met het oog op de positie van Nederland op het internationale toneel. Bovendien, en wat ons betreft een uiterst belangrijk punt, gaat het voorbij aan het eigenlijke doel van ontwikkelingssamenwerking, namelijk het ondersteunen van mensen die leven in kwetsbare omstandigheden vanwege bijvoorbeeld oorlog, armoede en ongelijkheid. We zien dat met de gekozen focus belangrijke waarden als internationale solidariteit en naastenliefde naar de achtergrond verdwijnen. Dat is zorgelijk, omdat de manier waarop je als land omgaat met de meest kwetsbaren – ook wereldwijd – iets zegt over de eigen beschaving. Onrecht en ongelijkheid is immers in het belang van niemand.
Wereldwijde uitdagingen vragen om een breder perspectief
De huidige tijd laat zien dat we meer dan ooit met elkaar verbonden zijn. Net zoals bij een rubikskubus staat alles met elkaar in verbinding. De wereldwijde uitdagingen waar we als land voorstaan,, vragen om een integrale benadering. Het is daarom zaak om ontwikkelingssamenwerking, maar ook breder, een effectief Nederlands buitenlandbeleid vanuit een ruimer perspectief te bezien dan enkel te blikken door de lens van ‘eigen economische vooruitgang’. In de dagelijkse praktijk van ons werk zien we dat een brede ‘blik naar buiten’ essentieel is om de uitdagingen van deze tijd tegemoet te kunnen treden. Dit vraagt onder andere om effectieve samenwerking met verschillende actoren zoals overheden, kennisinstellingen én maatschappelijke organisaties. Een eenzijdige focus komt allereerst op de rekening van de meest kwetsbaren, maar uiteindelijk ook op die van onszelf.
Waardevolle samenwerkingen onder druk
Juist deze waardevolle samenwerking tussen overheid en maatschappelijke organisaties staat met het voorgestelde beleid onder druk. De minister heeft aangegeven fors te willen snijden in de steun aan het maatschappelijk middenveld. Een gemiste kans, ook met het oog op de wens om meer direct te willen samenwerking met lokale maatschappelijke organisaties. Kijkend naar de organisaties die Prisma vertegenwoordigt, zien we dat onze leden hier een belangrijke rol in vervullen en duurzame relaties hebben opgebouwd met lokale partnerorganisaties, die werken in de haarvaten van een samenleving. Deze relaties gaan veel verder dan enkel financiële relaties. Het gaat onder andere over kennis delen en gebruikmaken van elkaars netwerken.
Draagvlak voor het werk
Hoe je als land omgaat met de meest kwetsbaren – ook wereldwijd – zegt veel over de eigen beschaving. Het gebruik van het ontwikkelingssamenwerkingsbudget als zogenaamd ‘kruikje van Zarefat’ waar je ongelimiteerd uit kunt putten, zonder al te veel weerstand te verwachten, is wat Prisma betreft een zeer ongewenste ontwikkeling. Hierin zie je dat de noties van medemenselijkheid en naastenliefde steeds meer in het gedrang komen. Maar ook dat de (strategische) waarde van ontwikkelingssamenwerking steeds minder wordt gezien. Het is daarom terecht dat het belang van draagvlakversterking voor ontwikkelingssamenwerking in de beleidsbrief als aandachtspunt wordt benoemd, ook voor particuliere initiatieven. Hierin hebben zowel overheid als maatschappelijke organisaties – ons inziens – een taak. Het beeld dat veelal wordt geschetst dat er niet of nauwelijks draagvlak is voor ontwikkelingssamenwerking doet wat Prisma geen recht aan de werkelijkheid dat haar leden kunnen rekenen op een trouwe achterban. Het is bemoedigend om te zien hoeveel mensen met liefde en compassie kijken naar de rest van onze wereld en betrokken zijn op het werk dat door onze lid organisaties wordt verricht.
Werken vanuit een internationaal solidair hart
Als Prisma blijven we ons samen met onze lid organisaties inzetten om recht en gerechtigheid na te streven in het werk dat wordt verricht. Ondanks de ‘gure’ omstandigheden de waarde die het werk heeft voor de mensen in de marge, zowel in de werkpraktijk als in de samenleving, uit te dragen. We roepen partijen met een internationaal solidair hart in de besprekingen van het voorgestelde beleid opnieuw een lans te breken voor mensen die niet als vanzelfsprekend worden gehoord, te ageren tegen de eenzijdige focus op ‘eigen belang eerst’ en de toegevoegde waarde van ontwikkelingssamenwerking blijvend over het voetlicht te brengen.