Hoe de kerk in Oekraine een brug slaat

Geplaatst op 11-06-2024 in Blog.

Door Gerieke Barreveld, Policy and project manager bij Prismalid Kom over en Help

Religieuze actoren: je kunt er niet omheen in Oost-Europa. Waar je ook komt in Oekraine, Moldavië of de Kaukasus, overal vind je kerken, ontmoet je pastors en andere vertegenwoordigers van christelijke gemeenschappen. Ze staan vaak midden in de samenleving en hebben een groot sociaal netwerk. Juist daarom verkeren zij in een goede positie om bevolkingsgroepen in nood te helpen. Een praktisch voorbeeld uit Oekraine.

Impact van de oorlog

Tussen Moldavië en de Zwarte Zee ingeklemd ligt de regio Boedzjak. Het maakt onderdeel uit van de oblast Odessa. In dit steppeachtige gebied wonen ongeveer 600.000 mensen. Althans, volgens de statistieken van voor de uitbraak van de oorlog op 24 februari 2022. Sindsdien hebben veel Oekraïners het land verlaten. In de relatief veilige regio Boedzjak zoeken veel vluchtelingen uit het Oosten van Oekraine en veilig heenkomen. Normaliter is landbouw hier de belangrijkste inkomstenbron. Ook vond men werkgelegenheid in de toeristische sector bij de Zwarte Zee en in de havens bij de Donau. Door de oorlog is dat veranderd. De werkeloosheid én armoede is enorm toegenomen. In deze regio zet hulporganisatie Emmanuel zich in voor de meest kwetsbaren. Hun doel? De allerarmsten helpen met voedsel, kleding, kolen of brandhout. Niet alleen voor de korte termijn, maar ook met het oog op de toekomst zodat ze weer in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Het bieden van perspectief – hoe gering ook – is essentieel, juist in tijden van oorlog en onzekerheid.

Rol van de lokale kerk

Maar hoe bereik je de allerarmsten? En waar vind je hen überhaupt – ook in tijden van oorlog? Hulporganisatie Emmanuel maakt daarvoor gebruik van het netwerk van lokale kerken. Onder leiding van de pastor en in afstemming met de sociale dienst of lokale overheid worden vrijwilligersteams op pad gestuurd om mensen in hun eigen gemeenschap te bezoeken. Ook hebben zij zicht op waar mensen zich bevinden die gevlucht zijn vanuit het Oosten van Oekraine. Er worden lijsten opgesteld van hulpbehoevende gezinnen en in onderling overleg wordt besloten welke hulpvraag in behandeling wordt genomen. Belangrijkste doel van deze bezoeken is echter niet de inventarisatie of het onderzoek zelf, maar het opbouwen van een relatie. ‘We zijn aanwezig in de lokale gemeenschap en zijn trouw in onze bezoeken. Door er te zijn bouwen we een vertrouwensband op met mensen en durven zij ons ook hun problemen en vragen toe te vertrouwen’, aldus een vrijwilliger. Zo vinden voedselpakketten en andere vormen van hulp hun uiteindelijke bestemming via de lokale kerk.

Brugfunctie

‘Dankzij de inzet van pastors en vrijwilligers uit de lokale kerken slagen wij erin voedsel en andere producten uit te delen aan de mensen die dat nodig hebben. Zonder hen zouden we niet goed weten waar we moeten beginnen. De lokale kerk is de brug tussen onze organisatie en de allerarmsten.’ vertelt de directeur van hulporganisatie Emmanuel. Dit project stelt de lokale kerk in staat contact te leggen met gezinnen en vriendschap met hen op te bouwen. Dat legt de basis voor het bouwen van nog meer bruggen, bijvoorbeeld met de lokale overheid, de school of sociale dienst. Zo slaat de lokale kerk in Oekraine een brug voor de allerarmsten naar een hoopvolle toekomst.